Blootstelling aan elektromagnetische velden (EMV) die de hoogspanning opwekt zou hiervoor verantwoordelijk kunnen zijn, al vallen andere (onbekende) factoren of toeval niet uit te sluiten. De kans op het krijgen van kinderleukemie lijkt naar schatting met een factor 1,2 verhoogd te zijn bij kinderen die binnen ongeveer 50 meter van een bovengrondse elektriciteitslijn wonen,’ stelt de raad.
De Gezondheidsraad formuleert haar bevindingen voorzichtig: de magnetische velden zouden hiervoor verantwoordelijk ‘kunnen zijn’. De negatieve invloed die hoogspanningskabels met zich meebrengen is al vele jaren onderwerp van (vaak emotionele) debatten. Sceptici suggereren dat de gezondheidsklachten misschien alleen maar ‘tussen de oren’ zitten.
Grote variatie
Hoogspanningskabels hebben zowel een elektrisch als een magnetisch veld. Het elektrische veld houdt verband met het voltage dat door de kabels loopt – een gemiddelde kabel kan zo’n 275 tot 400 kiloVolt aan – terwijl het magnetische veld afhankelijk is van de stroomsterkte die via de kabel wordt doorgegeven. En die kan sterk variëren. Elke onderzoeker naar de effecten van EMV, wordt geconfronteerd met de vraag hoe je iets meet wat over een periode van 24 uur enorm kan fluctueren. Dit is de reden waarom alleen studies die de effecten van EMV over meer jaren hebben onderzocht, een eventuele causale relatie met gezondheidsproblemen kunnen blootleggen.
Corona-ionen
Professor Denis Henshaw van de Universiteit van Bristol heeft jarenlang het probleem van de nabijheid van hoogspanningsleidingen bestudeerd en kwam met de ‘corona-ionen hypothese´. Hij stelt dat de ionen die door elektriciteitskabels met een hoog voltage worden afgegeven, uiteindelijk heel kleine, geladen deeltjes luchtverontreiniging worden die diep in onze longen en onze bloedsomloop kunnen doordringen. Deze corona-ionen worden door de wind meegevoerd en hechten zich snel aan microscopische deeltjes luchtverontreiniging, zodat die een elektrische lading krijgen. Henshaw denkt dat deze verontreinigende stoffen enkele honderden meters van de hoogspanningskabel terecht kunnen komen, wat zou verklaren waarom kinderen die op grotere afstand van een hoogspanningslijn wonen, maar wel aan de kant waar de wind heen waait, toch leukemie kunnen krijgen.
Transformatorhuisjes
Volgens het rapport van de Gezondheidsraad zijn ondergrondse elektriciteitskabels en transformatorhuisjes, waar ook elektromagnetische velden vandaan komen, mogelijk ook schadelijk voor de gezondheid. IenW zou daarom moeten overwegen om het voorzorgbeleid, dat al geldt voor hoogspanningslijnen, uit te breiden naar stroomkabels onder de grond. Magnetische velden worden immers niet tegengehouden door bodem of bouwmaterialen.
Volgens het Kennisplatform Elektromagnetische Velden zijn maatregelen om mensen te beschermen tegen mogelijk schadelijke stralingen uit transformatorhuisjes en ondergrondse kabels ingewikkeld en duur. Er moet daarom goed worden nagedacht of dit zinvol is.
