De komende decennia werkt Nederland verder toe naar een CO2-neutrale energievoorziening, overeenkomstig de Parijs-doelen voor 2050 en de doelen van het kabinet voor 2030. Deze transitie gaat gepaard met veel onzekerheden, stelt Netbeheer Nederland. Om die onzekerheden zo veel mogelijk weg te nemen en ook voor de toekomst een hoogstaande en betaalbare energievoorziening te garanderen, zijn nu acties en handelingsperspectief nodig, voor de korte én de lange termijn. De netbeheerders hebben daarom een netwerkagenda opgesteld met tien actiepunten, onder meer gebaseerd op de uitkomsten van de studie ‘Net voor de Toekomst’ die CE Delft onder begeleiding van een commissie van netbeheerders heeft uitgevoerd.
CV-ketels vervangen door warmtepompen
Een van de manieren om tussen nu en 2020 de CO2-uitstoot flink te reduceren is volgens de netbeheerders om oude cv-ketels in huishoudens zoveel mogelijk te vervangen door hybride warmtepompen op groene stroom. Zo hoeven huishoudens niet te wachten op toekomstige warmteplannen van de gemeente en worden onrendabele investeringen voorkomen. Ondertussen kunnen de deuren open blijven voor verschillende warmte-oplossingen, stellen de netbeheerders. Een huishouden met een hybride warmtepomp is volgens de rapporteurs voorbereid op verschillende duurzame alternatieven voor aardgas.
De warmtevraag zal volgens de netwerkagenda niet overal optimaal in te vullen zijn met warmtenetten en all-electric-oplossingen. Het huidige gasnet kan zeer waardevol zijn voor transport en distributie van duurzaam gas, afhankelijk van gemeentelijke keuzes en besluiten van netbeheerders. Nieuwe gasinfrastructuur lijkt de netbeheerders verspilde moeite: een van de no-regretmaatregelen in de netwerkagenda is om de gasaansluitplicht voor nieuwbouw ‘liever vandaag dan morgen’ af te schaffen.
Alternatieve netoplossingen
Een van de duurzame gassen die het bestaande net zou kunnen transporteren is waterstof. Tussen nu en 2030 is het volgens netbeheerders nodig om het net geschikt te maken voor transport en distributie van waterstof. Netbeheer Nederland pleit ook voor onderzoek naar de haalbaarheid, veilige toepassing en innovatieve kansen van waterstof. De infrastructuur dient tussen nu en 2030 ook op tijd klaar te zijn voor warmtenetten, waterstof, dan wel wind op zee. Daarom moet er volgens de netbeheerders meer wettelijke ruimte komen voor investeringen en alternatieve netoplossingen.
Wil de energietransitie slagen, dan zullen er op korte termijn ‘systeemkeuzes’ gemaakt moeten worden stellen de netbeheerders in Net voor de Toekomst. Voorbeelden van systeemkeuzes zijn hoe zelfvoorzienend netten moeten zijn, hoe de keuzevrijheid in warmte voor burgers of gemeenten eruit kan zien en hoeveel hernieuwbare zon- en windenergie Nederland nodig heeft. Zolang het niet helder is welke koers Nederland in de energietransitie gaat varen, moeten netbeheerders met elke mogelijke richting rekening houden. Dat vereist veel infrastructuur en hoge kosten, waarschuwt Netbeheer Nederland in het onderzoek.