Verlichting verduurzamen: relamping, retrofit of relighting?

Erik op 15 juli 2021 | 4 minuten leestijd
In veel gebouwen is verlichting nog een grote kostenpost. Daar is dus winst te behalen. Concepten zoals relamping of retrofit kunnen al een verbetering betekenen, maar soms is een totale make-over van de verlichting de beste oplossing. Relighten betekent een flinke investering, maar er is ook een manier om dat te verzachten.

De terminologie wordt wel eens door elkaar gehaald. Maar relamping is toch echt iets anders dan relighting. En retrofit en relamping zijn ook twee verschillende dingen.
Om te beginnen met relamping: dat is eigenlijk niets anders dan het vervangen van de ene lamp door een nieuwe versie van diezelfde lamp. In het geval van een lichtbron die al wat ouder is, kan dat een bescheiden besparing betekenen, maar het zet niet echt zoden aan de dijk. Retrofit gaat al wat verder. Dat is het vervangen van een lamp door een dezelfde lamp van een ander type, bijvoorbeeld een eco-variant. Bij relamping en retrofit worden de bestaande armaturen gebruikt.

Doelen

Bij het verbeteren van de verlichting zijn er meestal meerdere doelen: energiezuiniger verlichten door een lager geïnstalleerd vermogen, het verlengen van de levensduur, en minder onderhoud. Maar ook: een efficiëntere en meer comfortabele verlichting. Als het om scholen of kantoren gaat, heeft beter licht een directe invloed op de fitheid en de productiviteit van de gebruikers van een ruimte.
Als er op al die gebieden grote verbetering mogelijk zijn, is relighting de oplossing.

Eerst inventariseren

Bij relighting is inventariseren de eerste èn de tweede stap. Allereerst gaat het om het in kaart brengen van de wensen van de klant. Daarbij is het belangrijk om allerlei factoren mee te nemen: de ruimtes, afmetingen, lichtinval, aard van de ruimte, doel, behoeften en budget.
Daarna is het zaak om duidelijk te maken hoe de huidige situatie is. Wat is er al geïnstalleerd, wat is de in- en de output, waar lopen kabels, etc. Een energie-audit en het meten van de huidige lichtparameters kan daar een onderdeel van zijn en inzicht geven.

Eraf en eraan

Als bekend is wat de wensen zijn, moet er een lichtplan komen. Daarin wordt alles vastgelegd, en op basis daarvan kan de nieuwe verlichtingsinstallatie worden geïnstalleerd. In de installatie kan een lichtregelsysteem worden opgenomen. Dat helpt om het energieverbruik naar beneden te krijgen. Ook slimme toepassingen zoals aanpassing aan de daglichttoetreding en aanwezigheidsdetectie dragen bij aan een zuinig verbruik. Met een intelligente lichtsturing kan van alles gemonitord worden, zoals energieverbruik, aantal branduren, eventuele defecten of storingen. Die gegevens kunnen worden doorgegeven aan een centraal beheerssysteem of een externe server.

Service

Bij relighting kan het hele verlichtingssysteem op de schop. Afhankelijk van de wensen kunnen lichtpunten verplaatst en kan de elektrische bekabeling aangepast worden. Zoiets als lifi (draadloos internet via leds) is ook een optie. Afhankelijk van de situatie kan er dan wel meerwerk nodig zijn, bijvoorbeeld als het plafond vervangen moet worden.

De ontwikkelingen en de verlichtingsbranche gaan razendsnel. Led wordt nog steeds beter qua rendement en lichtkleur. Er worden nog steeds ontdekkingen gedaan over het effect van licht op de mens. Dat maakt dat sommige klanten het lastig vinden om te bepalen hoe en wanneer ze moeten verduurzamen. Omdat relighting een ingrijpende en dus dure operatie is, zijn er steeds meer fabrikanten die LaaS aanbieden: Light as a Service. Zie het als een abonnement op licht. Op die manier is een grote investering niet nodig, en heeft een klant toch een up-to-date en zuinige lichtinstallatie. 

Gerelateerde artikelen