Anko van Hoepen, vice-voorzitter van de PO-Raad: “De PO-Raad vraagt al jaren aandacht voor de knelpunten rondom onderwijshuisvesting. De huidige materiële bekostiging is bij lange na niet toereikend en discussies tussen gemeenten en schoolbesturen over verantwoordelijkheden zorgen regelmatig voor een impasse. Een nieuw kabinet moet zorgen voor realistische bekostiging en verantwoordelijkheden van schoolbesturen en gemeenten helder beleggen zodat iets gedaan kan worden aan de verouderde gebouwenvoorraad. Schoolgebouwen moeten een fijne plek zijn voor leerlingen om te leren en voor onderwijspersoneel om in te werken. Het binnenklimaat van schoolgebouwen, waar luchtkwaliteit en ventilatie onderdeel van uitmaken, moet op veel scholen worden aangepakt.”
Ontbreken van integrale aanpak
Vorig jaar heeft het kabinet 360 miljoen euro beschikbaar gesteld om te werken aan verbetering van ventilatie in schoolgebouwen. Subsidieregelingen van het Rijk sturen vaak op enkelvoudige oplossingen, waardoor schoolbesturen knelpunten in schoolgebouwen geïsoleerd moeten oplossen. Je laat de motor van je auto toch ook niet vervangen als je auto eigenlijk niet meer voldoet? Dát is precies wat we nu wel doen als het gaat om schoolgebouwen.
De PO-Raad trekt hierin samen op met de Commissie Samenwerkingsagenda. Binnen deze commissie overleggen schoolbestuurders en gemeenten met elkaar over de knelpunten rondom onderwijshuisvesting. De sector wil graag werken een integrale aanpak, waarbij we de verschillende opgaven voor het schoolgebouw (duurzaamheid, binnenklimaat, passend bij de maatschappelijke opgaven) in één keer goed aanpakken. De PO-Raad, VO-raad en VNG pleiten er daarom voor dat bekostigingsregelingen en subsidies van het Rijk ruimte bieden voor de integrale benadering, zodat schoolbesturen en gemeenten de verschillende issues die er spelen rondom onderwijshuisvesting effectief kunnen verbeteren. In de huidige subsidieregeling werd de eerste 100 miljoen euro van dit bedrag beschikbaar gesteld. De sectorraden en VNG hebben de minister gevraagd rekening te houden met de ervaringen van schoolbesturen als het tweede gedeelte van het geld beschikbaar komt.
Verantwoordelijkheden en bekostiging
Een ander probleem is dat verantwoordelijkheden niet helder zijn belegd. Wie waar verantwoordelijk voor is, de gemeente of het schoolbestuur, is lang niet altijd duidelijk. En dat zorgt ervoor dat de vernieuwing van schoolgebouwen muurvast zit. Ook schiet de bekostiging voor schoolgebouwen tekort. Schoolbesturen geven ruim 15% meer uit aan onderwijshuisvesting, dan waar ze voor bekostigd worden door het Rijk. Ook gemeenten ervaren krapte binnen de middelen die beschikbaar zijn in het gemeentefonds. Dat speelt ook een rol bij de ventilatieregeling: deze gaat uit van cofinanciering, waarbij het Rijk 30% van de kosten op zicht neemt en schoolbesturen gezamenlijk de overige 70% moeten financieren. Die kosten blijken in de praktijk vaak niet op te brengen voor schoolbesturen en gemeenten.
Duurzaamheid
Schoolgebouwen moeten daarnaast werken aan de doelstellingen uit het Klimaatakkoord. Op dit moment zijn schoolgebouwen in het primair- en voortgezet gemiddeld onderwijs 40 jaar oud en niet duurzaam