De warmtebatterij maakt gebruik van de wisselwerking tussen waterdamp en zouthydraat. Op het moment dat deze twee componenten zich aan elkaar hechten, komt er warmte vrij. Dat proces kan ook omgekeerd worden: door ze van elkaar te scheiden, kan warmte worden opgeslagen. Opslag in zouten worden nu al gebruikt voor industriële toepassingen, maar dan gaat het om veel hogere temperaturen. Niet eerder werd dit principe gebruikt voor een batterij die ingezet kan worden op het niveau van een wijk, flat of zelfs een individuele woning. Volgens Olaf Adan, onderzoeker bij TNO is de batterij stabiel en presteert die zonder energieverlies. Bij juist gebruik gaat hij ook nog eens minstens twintig jaar mee. De batterij is betaalbaar en niet groter dan een koelkast. Dat is een doorbraak, die energieopslag toepasbaar maakt tot op het niveau van huizenblokken of zelfs individuele woningen.
Dünkelflaute
De warmtebatterij, die twee weken van Dünkelflaute, de term die gebruik wordt wanneer er wel energie nodig is maar niet duurzaam opgewekt kan worden, zou moeten kunnen overbruggen, bestaat uit vier componenten: warmtewisselaar, verdamper-condensator, ventilator en reactorvat. Samen vormen zij een geheel nieuw principe voor optimaal gebruik van het zout.
In het reactorvat vindt de interactie tussen waterdamp en zouthydraat plaats. Hoewel het proces in beginsel niet ingewikkeld is, was het volgens de onderzoeker niet vanzelfsprekend dat het op deze manier toegepast kan worden, en dan ook nog eens tegen lage kosten.
Het is nog onduidelijk wat de batterij precies zal kosten. Maar voor een consumentenversie, die voldoende warmte kan bevatten om een gemiddeld gezin twee weken te laten douchen, schat Adan in dat het zal gaan om een bedrag tussen de 3.000 en 6.000 euro. De kostprijs ligt ver beneden die van systemen voor elektrische opslag, terwijl de prestaties aanzienlijk beter zijn.
De warmtebatterij is te combineren met een warmtepomp, die naar verwachting beter gaat functioneren op energiearme momenten. De onderzoekers voorzien dat ook zonnepanelen beter gaan renderen. Adan: ‘Een ander niet te onderschatten voordeel is, dat de warmtebatterijen helpen om piekmomenten in het verbruik op het energienet op te vangen.’
Partners
TNO en de TU/e zijn op zoek naar partners om gezamenlijk de warmtebatterij naar de markt te brengen. Adan: ‘We moeten de ontwikkeling van deze waardevolle innovatie gaan versnellen.’ Hij denkt daarbij in de eerste plaats aan investeerders en aan bedrijven uit chemische en de maakindustrie: ‘De toepassing van zouthydraten voor compacte warmteopslag is nieuw en kan voor producenten van die stoffen een extra afzetmogelijkheid betekenen. Ook voor de Nederlandse installatiebranche, die internationaal toch al een sterke positie heeft, biedt de warmtebatterij kansen.’