Duurzaam opgewekte energie is aan een opmars bezig. Deze energie wordt veelal lokaal en decentraal opgewekt en is in wezen een onvoorspelbare en fluctuerende vorm van energie, waardoor ons energienetwerk aan verandering toe is. In Nederland proberen we met micro grids voor woningen en smart grids voor stadswijken/dorpen een werkbare oplossing te vinden voor de nieuwe en wisselende vorm van in- en uitstroom van elektra op het energienetwerk. Extrapoleer dit idee naar een groot gebied en dan spreken we over supergrids.
Waarom super grids?
Duurzame energiebronnen zoals zon, water en wind zorgen voor een lage CO2-emissie, zijn in overvloed aanwezig en zijn dus interessant bij de creatie van een koolstofarme toekomst, zoals we dat tijdens de VN-Klimaattop voor ogen hebben.
Het probleem is echter dat veel van deze duurzame energie ver buiten de steden wordt opgewekt en er nieuwe HVDC-transportlijnen (high voltage direct current) aangelegd moeten worden om de duurzaam opgewekte energie deel te laten uitmaken van het huidige nationale energienetwerk.
En als we dan toch bezig zijn: ook met het energienetwerk van andere landen, zodat we tijdelijke energieoverschotten in ons land kunnen gebruiken om energietekorten op te vangen in andere landen en vice versa. Windenergie van Groot-Brittannië, zonne-energie van de mediterrane landen, waterkrachtenergie uit Zweden en geothermische energie van IJsland kunnen op die manier optimaal benut worden. Dit gebeurt ook nu al. Nederland heeft bijvoorbeeld al goede HVDC-verbindingen met Noorwegen en Engeland en afspraken met Denemarken en Duitsland, zoals een Elektrotechniek365-lezer terecht opmerkt naar aanleiding van een artikel dat sommige individuele EU-landen de komst van super grids nog als een bedreiging zien.
Super grids zijn geen nieuw concept
Europa staat niet alleen in haar visie op een toekomst met super grids. In Amerika is er een gelijkaardig programma ‘Connecting the Americas 2022’. In China is de State Grid Corporation al enkele jaren bezig met het aanleggen van een enorm interregionaal transmissiesysteem om energie van de steenkoolrijke gebieden in het noordwesten en van de waterkrachtcentrales uit het zuidwesten te brengen naar de gebieden met hoge energievraag aan de oostkust.
Veiligheid
Duizenden kilometers kabels, diverse ‘knooppunten’… super grids zijn hierdoor wel kwetsbaar. De stabiliteit en continuïteit moeten verzekerd zijn, waardoor een goede controle met behulp van snelle stroomonderbrekers essentieel is. Als er zich in de super grids op een lijn een probleem voordoet, dan moet de energiestroom snel en adequaat gestopt kunnen worden, zodat de rest van het netwerk gezond blijft.
Technologische ontwikkelingen maken veilig energietransport over lange afstanden echter wel al mogelijk. De huidige energienetwerken van veel landen zijn aan modernisatie toe, dus het is nu een goed moment om vooruit te denken en op deze ‘super grids’-toekomst in te spelen.