Na de stormen doken er verschillende beelden op van zonnepanelen die van daken waren afgewaaid. Nog veel meer foto’s lieten zien dat complete dakbedekkingen van gebouwen los hadden gelaten. Dennis van der Meij van Solar Engineering legt uit waar het vaak misgaat. ‘Laat ik voorop stellen dat de meeste panelen gewoon goed gemonteerd zijn, maar tijdens mijn inspecties kom ik ook situaties tegen die het mogelijk maken dat panelen weg kunnen waaien’, zegt hij. ‘De meest voor de hand liggende reden is dat de panelen niet conform de handleiding zijn gemonteerd. Het kan zijn dat klemmen niet strak genoeg zijn aangedraaid, dat er te weinig ballast is toegepast of dat men vergeten is om bepaalde systeemonderdelen te monteren.’
Stuwdruk
‘Een zonnepaneel systeem op een plat dak staat in 90% van de gevallen ‘los’ op het dak’, vertelt Van der Meij. ‘Om ervoor te zorgen dat het systeem door de wind niet kan verschuiven of opgetild kan worden, moet het systeem in de meeste gevallen worden verzwaard met ballast, zoals stoeptegels of klinkers. Afhankelijk van onder andere de gebouwhoogte, het formaat van de panelen en omgevingsfactoren, geeft de ballastsoftware van de fabrikant een waarde aan voor de maximale ‘stuwdruk’ (in N/m2) op dakrandhoogte. Op basis daarvan wordt ook de hoeveelheid ballast in kilo’s er per paneel berekend. De ballast ligt voornamelijk op de hoeken en randen van het systeem, en bij grote velden ook in het midden.’
Dakbedekking
Dennis van der Meij: ‘Er is echter één aspect wat in veel handleidingen en calculaties van dakdraagsystemen wordt vergeten namelijk: ligt de dakbedekking wel goed vast? De drielingstorm beschadigde ook daken zonder zonnepanelen, want de kracht van de wind heeft een groot effect op platte daken. Uit kosten en/of tijd besparing wordt ook de dakbedekking niet altijd conform de handleiding bevestigd. De sterke zuigkracht van de wind kan bijvoorbeeld de volledige dakbedekkingsconstructie optillen en laten opbollen. Er ontstaat dan een opwaartse druk van de dakbedekking die tot wel 300kg/m2 kan zijn. En dat terwijl het gewicht inclusief de ballast van de zonnepanelen die op de dakbedekking staan, vaak maar 45 kilo per m2 is.’
Aanpassing nodig
Volgens Arno Dankers, adviseur duurzame daken, zijn veel van de bestaande daken zonder aanpassing totaal niet geschikt voor het plaatsen van zonepanelen. ‘Bij ieder project zou het dakvlak door een dak expert moeten worden beoordeeld: is de dakbedekking wel stevig genoeg bevestigd en in goede staat?’, stelt hij. ‘De combinatie van vele factoren zorgt voor een verhoogd risico op schade, zowel aan de dakbedekking als aan de zonnepaneel installaties.’
‘Er is veel meer afstemming en kennisdeling nodig tussen de verschillende partijen om tot een duurzaam en langdurige stormvaste zonnepaneel installatie te komen’, zegt Van der Meij. ‘Door onwetendheid bij verschillende partijen worden er nu panelen geïnstalleerd op daken die daar eigenlijk nog niet geschikt voor zijn. De drie extreme stormen van eind februari laten goed zien dat het op diverse plaatsen nog niet in orde was. Het wordt tijd om meer factoren en kennis mee te nemen bij de installatie van PV-systemen, en om er sowieso voor te zorgen dat dakbedekking deugdelijk bevestigd is. Of er nou zonnepanelen op liggen, of niet.’