Er zijn in Nederland zo’n 3000 voetbalclubs, 1700 tennisclubs en 300 hockeyclubs, waar in totaal ruim twee miljoen mensen sporten. Grote clubs hebben vaak naast de velden ook zalen waarin gesport kan worden. Heel veel accommodaties worden nog verlicht met gasontladingslampen, maar er is een kentering in gang gezet. De verschillen tussen ‘gas’ en led zijn dan ook heel groot. De sportliefhebbers onder de installateurs hebben misschien al ervaren hoe het is om onder ledverlichting te sporten of hun favoriete club te zien spelen.
Van 8800 naar 4400 Watt
‘Led wint eigenlijk op alle terreinen van de ouderwetse gaslamp’, zegt Martin Bolderman van Sportverlichting.com. Zijn bedrijf timmert flink aan de weg met een totaalconcept om sportverenigingen ‘in de led te zetten’, zoals hij dat zelf noemt. Bolderman rekende een jaar of drie geleden uit nieuwsgierigheid voor zijn eigen tennisclub in Wilp uit wat ze zouden kunnen besparen door over te gaan op led. Dat bleek een substantieel bedrag. Hij kreeg ook vragen van clubs in de buurt, en zo is het begonnen. ‘Alle sportclubs zijn gebaat bij led’, zegt hij, ‘omdat het heel veel voordelen heeft. De lichtopbrengst is hoger, de kosten zijn lager, led is schoner en gaat veel langer mee. Als ik het even voor de tennissport voorreken, kom je uit op een besparing van 50%. Ga maar na: voor twee banen naast elkaar heb je vier lichtmasten. In de oude situatie zitten daar gasontladingslampen in van 2200 Watt per stuk, dat is samen 8800 Watt. Met led ga je naar 1100 Watt per lamp, dat is samen 4400 Watt. Heel interessant dus. Het is even een investering, maar dan ga je direct minder betalen. Daarbij zijn er allerlei subsidies te krijgen, waardoor de terugverdientijd korter wordt. Daarnaast heb je ook een verbetering qua lichtopbrengst en gelijkmatigheid waardoor het spelcomfort verbeterd wordt.’
6000 versus 50.000 branduren
Een gasontladingslamp heeft maar 6000 branduren. Dat betekent dat hij zeer regelmatig vervangen moet worden. Depreciatie versterkt dat nog eens. Daarbij is een gasontladingslamp – ook wel kwiklamp genoemd – erg milieuvervuilend. Een oude lamp valt onder chemisch afval en is dus niet bruikbaar voor recycling. Niet voor niets is een aantal jaren geleden besloten om alle energieverslindende c.q. milieuvervuilende lampen uit te faseren. In 2015 is een begin gemaakt met het uitfaseren van de gasontladingslamp. Ook dat maakt dat led de nieuwe standaard wordt, of eigenlijk al is. Als een club toe is aan nieuwe verlichting wordt op grote schaal gekozen voor led. Ledverlichting is gemiddeld 30 tot 40% zuiniger is dan traditionele verlichting. Een ledlamp gaat zo’n 50.000 uren mee waardoor er veel minder onderhoud- en vervangingskosten zijn. De techniek achter led maak het mogelijk dat de verlichting direct aan- en uitgezet kan worden en gelijk op volle sterkte brandt. Afhankelijk van merk en type armatuur kan ledverlichting ook beter worden gericht waardoor er minder lichthinder voor de omgeving is. Bij sportverlichting gaat het vaak over voetbal, tennis en hockey, maar de voordelen van ledverlichting gelden natuurlijk voor allerlei andere sporten. Behalve op sportvelden en in zalen kunnen ook sporthallen, gymzalen, atletiekbanen etc. met led worden verlicht. De verwachting is dat binnen een paar jaar alle sportverlichting uit led zal bestaan.
