De netbeheerders vervangen leidingen op basis van inschatting van breukrisico’s. De volgorde van de projecten wordt op dit moment vastgesteld op basis van een aantal criteria, zoals ligging van de buis, diameter, aantal bewoners in het gebied, geplande bouwwerkzaamheden. Om tot een objectieve beslissing vanuit vervangingsbeleid te komen is de opzet van een nauwkeurig monitoringsysteem nodig.
Onderzoeksraad voor Veiligheid
Het door STOOP geteste monitoringsysteem moet het bezwijken van leidingen door tijdig onderhoud voorkomen. Na eerdere breuken in gasleidingen heeft de Onderzoeksraad voor Veiligheid aangedrongen op dit onderzoek. De veldproef doet STOOP met twee HDPE-leidingen van 200 meter lengte. Deze kunststofbuizen worden veel gebruikt voor gas- of drinkwatertransport. Maar de opgedane kennis is ook toepasbaar op leidingen en buizen van andere materialen, zoals gietijzer, asbestcement, pvc of staal. De grondsoort is eveneens een belangrijke factor. Een leiding in een drassig veengebied staat aan veel meer krachten bloot dan een buis die in een zandbodem ligt.
Het monitoringsysteem kan informatie inwinnen over de vervorming van de ondergrond (grondzetting) waarin de leiding ligt. Met deze informatie wordt de huidige spanningstoestand van de leiding vastgesteld en kan door monitoring van de kritische tracés de toestand van de leiding nauwlettend worden gevolgd. Deze informatie kan assetmanagement gebruiken om haar vervangingsbeleid bij te stellen.
Grondvervormingen
De volgende stap is om naast deze grondvervormingen ook trilling, grondwaterfluctuaties, zuurgraad, verkeersbelasting te kunnen registreren. Dit gebeurt door metingen in de directe omgeving van de leiding met sensoren. Vervolgens wordt de meetwaarde vertaald naar effecten op de conditie van de leidingen voor de korte en lange termijn. Het systeem is naast haar toepassing voor gasleidingen ook zeer geschikt voor andere disciplines zoals waterleidingen, riolering, stadsverwarming, olieleidingen, telecomleidingen, ondergrondse hoogspanningsleidingen, etc. Het monitoringsysteem is zo opgezet dat in principe alle leidingmaterialen gemonitord kunnen worden.
Horizontale en verticale verplaatsing
Tijdens het veldonderzoek wordt onder meer het terrein tussen de twee leidingen opgehoogd waarna met sensoren de horizontale en verticale verplaatsing van grond boven de proefleiding wordt gemeten. Glasvezelsensoren meten op de leiding, de rek en de spanning. Ook wordt onderzocht wat de effecten zijn als in de buurt van de leidingen damwanden worden ingetrild, wanneer in de directe omgeving zandpakketten worden weggegraven en welke invloed de verdichting van het zandpakket heeft.