Maar feitelijk worden er appels met peren vergeleken. Want het bedrag onderaan de streep is maar één ding. Het gaat om zoveel meer: kwaliteit, materiaal, duurzaamheid en andere variabelen die meestal niet worden meegewogen. Dus waar is de keuze dan op gebaseerd? Dat bedrag onder de streep is tenminste helder en eenduidig: euro’s zijn euro’s, makkelijk toch?
Aanbesteden
Veel installateurs gruwen van het woord aanbesteding. In een reactie zegt een directeur van een klein installatiebedrijf: “Je verziekt de markt ermee en je maakt elkaar ermee kapot. Het heeft niets meer met kwaliteit te maken. Maar ja … je wilt het werk graag hebben en hoe lager de prijs, hoe meer kans je hebt. En krijg je het werk dan uiteindelijk, dan moet je het voor zo weinig geld doen dat je erbij in schiet. Dat wil je niet, dus dat wordt vaak opgelost door te sjoemelen: op materiaal, op uren, op veiligheid en noem maar op. Dat is puur slecht!”
Scoren
Aanbesteden houdt de focus op prijs dus in stand. De vraag is hoe het anders zou kunnen. Het punt is dat veel zaken moeilijk ‘hard’ te maken zijn. Geld is duidelijk, maar iets als vakkennis? Aan afspraken houden? Beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen? Ook belangrijke zaken die een rol zouden moeten hebben.
Een scoringsmatrix kan misschien een oplossing zijn. Door meer opties in de afweging te betrekken krijg je een evenwichtiger keuze.
Opties en criteria
In een scoringsmatrix is het mogelijk om verschillende criteria op te nemen. Stel dat u als installateur een product nodig hebt. U wilt groothandels met elkaar vergelijken op dat product. Prijs is een factor, maar ook: waar zit de groothandel, hoe lang is de levertijd van het product, kan ik het makkelijk ruilen (tegoedbon of geld terug), klantvriendelijkheid en acties (spaarpunten of korting).
In een schema zet u de opties – de verschillende groothandels – aan de ene kant en de criteria – prijs en voorraad – aan de andere kant. U vult de matrix in door elke optie per criterium te scoren op een schaal van 0 tot 3. Dus hoe is de prijs bij groothandel A? Te duur, geef dan een 0. Heel voordelig? Geef een 3. Na alles ingevuld en vervolgens opgeteld te hebben, ontstaat een reëel score die is gebaseerd op wat u belangrijk vindt.
Het zou mooi zijn als aannemers ook op deze manier gingen werken. Geen aanbestedingen meer, maar een gebalanceerde en eerlijke afweging waardoor de kwaliteit weer centraal komt te staan.