Op dinsdag 8 december zal de Kamer stemmen over amendement 37 van Kamerleden Koerhuis (VVD) en Terpstra (CDA). De indieners willen daarmee bereiken dat woningbezitters de aanvraag van een energielabel toch weer digitaal kunnen doen, zonder tussenkomst van een “dure energie-expert”. De FedEC heeft echter de indruk dat de initiatiefnemers voor het amendement onvoldoende geïnformeerd zijn. In eerste aanleg, in amendement 36, verwezen ze zelfs naar een verkeerde Europese richtlijn. Er is in elk geval volop reden om te twijfelen aan een correcte onderbouwing. De FedEC trekt zich dit overigens zelf ook aan, omdat ook zij de initiatiefnemers blijkbaar beter hadden moeten informeren.
Onbetrouwbare overheid
De FedEC wil dat een professionele beoordeling ten grondslag ligt aan het energielabel. Alleen zo kunnen kopers en huurders op de uitkomst vertrouwen en kan het label bijdragen aan duurzaamheid en een beter klimaat. De leden van FedEC investeren daarvoor in kennis en kunde om deze professionaliteit te kunnen waarmaken. De branche heeft fors geïnvesteerd in de nieuwe rekenmethodiek. Energieadviseurs volgen omscholing, gaan op examen en ontwerpen platforms om de klanten zo goed en voordelig mogelijk te kunnen helpen. “Het getuigt van een zeer onbetrouwbare overheid als nu, enkele weken voor invoering op 1 januari 2021, de plannen, investeringen, omscholingen en examens voor niets blijken te zijn. Want dat zal het gevolg zijn als het amendement wordt aangenomen. Dit verdraagt zich niet met het algemene beginsel van behoorlijk bestuur. Ook richting haar inwoners heeft de overheid de taak om betrouwbaar te zijn. Als een energielabel is vastgesteld volgens een wettelijk aangewezen methodiek, hebben de inwoners van Nederland het recht op een betrouwbaar energielabel. Zo krijgt een potentiële woningkoper of huurder betrouwbare informatie over de energetische prestatie van de woning”, schrijft FedEC in een brief aan de Kamerleden.
Oneerlijke kostenvergelijking: appels met peren.
Het nieuwe digitaal aan te vragen energielabel moet volgens het amendement wel worden uitgedrukt in kWh/m2/jaar. “Alleen is dat niet mogelijk via de werkwijze en kosten van het huidige digitaal energielabel. Het nieuwe digitale energielabel wordt duurder voor zowel de burgers als de overheid. Daarom is het onterecht de kosten van het huidige digitaal energielabel af te zetten tegenover het nieuwe volwaardige energielabel, gebaseerd op de NTA8800. Daarnaast is het digitale energielabel onbetrouwbaar. De aanvrager ontvangt dan een briefje waarbij iemand bureaucratisch een label vaststelt, alleen maar omdat je daarmee (mogelijk) voldoet aan de Europese richtlijn. Het algemene beginsel van behoorlijk bestuur bevat niet voor niets het ‘zorgvuldigheidsbeginsel’.”
Goedkoop is duurkoop
Het argument dat de overheid met een digitaal energielabel de woningbezitter niet op kosten jaagt, is verkiezingsretoriek, zegt FedEC. “Iedereen die vindt dat een koper of huurder recht heeft op waar voor zijn geld en dus recht heeft om te weten wat hij koopt of huurt, zou tegenstander moeten zijn van dit nieuwe digitale energielabel. Zou de overheid een digitaal energielabel op basis van NTA8800 moeten invoeren – onder druk van het amendement – dan moet zij fors investeren in nieuwe online software. Deze kosten komen uit de schatkist en worden door de belastingbetaler opgebracht. Zo betaalt de woningverkoper indirect toch meer! Als de wet op 1 januari 2021 daarentegen ongewijzigd van kracht gaat, betaalt de woningverkoper of -verhuurder direct aan de energieadviseur en krijgt daarvoor wel een inhoudelijk goed energielabel. Bovendien is het energielabel alleen nodig bij verkoop of verhuur. Dus iedereen die al voor 31 december een energielabel heeft aangevraagd (dat 10 jaar geldig is) of die niet van plan is een woning te verkopen of verhuren hoeft helemaal geen energielabel aan te vragen. En als je toch een woning verkoopt, dan vallen de kosten voor het waardevolle energielabel in het niet bij de kosten voor de notaris, makelaar en hypotheekadviseur en de duizenden euro’s waarmee de vraagprijs van woningen in de oververhitte woningmarkt momenteel worden overboden.”
Elf zwaarwegende argumenten
In totaal heeft de FedEC elf dringende en zwaarwegende redenen om amendement 37 niet aan te nemen. Naast de argumenten beschreven in dit bericht, staan alle argumenten opgesomd in een brief die de FedEC aan de Kamerleden heeft gestuurd. Deze brief is te vinden op de website van FedEC: www.fedec.nl/brief-kamerleden.
Bezwaren
De invoering van het nieuwe energielabel voor huizen stuit al langer op bezwaren. Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) adviseerde eerder al om de invoering uit te stellen, op basis van onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Volgens het adviesorgaan is de meerwaarde van het nieuwe ‘expertlabel’ ten opzichte van het huidige eenvoudige energielabel niet aangetoond.
Een energielabel is nodig als een huiseigenaar zijn woning wil verkopen of verhuren. In de plannen van het kabinet moet bij de aanvraag van een energielabel vanaf 1 januari 2021 een expert langskomen. Nu kan dat nog digitaal, voor zo’n 10 euro, maar in de nieuwe situatie zouden de kosten fors stijgen.
De ATR schat dat de kosten van een expertlabel tien tot twintig keer zo hoog zijn. “Hoewel het expertlabel mogelijk tot meer energiebesparing kan leiden, staan de baten niet in verhouding tot de hogere kosten”, aldus het ATR.
VVD en CDA dienden daarop een voorstel in om het nieuwe energielabel ook digitaal beschikbaar te maken. In dat geval hoeft er geen expert langs te komen en zouden de kosten van het label veel lager uit kunnen vallen. Over dat voorstel wordt op dinsdag 8 december gestemd.
De Vereniging Eigen Huis (VEH) adviseert huiseigenaren vanwege de onzekerheid rond het label om voor het eind van het jaar het huidige goedkope energielabel aan te vragen. Dat blijft tien jaar geldig. VEH uitte al eerder bezwaren tegen het nieuwe label.
FedEC, de branchevertegenwoordiging van de energieprestatieadviseurs, staat dus wel achter de invoer van het nieuwe expertlabel, maar is tegen een digitale variant.
De Tweede Kamer stemt op 8 december over het amendement van VVD en CDA.