Voorzitter Doekle Terpstra van UNETO-VNI (vanaf 2019 Techniek Nederland) zei onlangs: “Digitalisering en robotisering krijgen een grote impact op de technische branches. Niet alleen in de productie van apparatuur, maar ook bij de assemblage. We zullen steeds vaker zien dat gebouwdelen kant-en-klaar op de bouwplaats worden aangeleverd, wat de productiviteit en kwaliteit verbetert.”
Saai en repetitief
Een voorbeeld is de nieuwe hollewanddoos van ABB, die wordt geassembleerd door robots. In de branche kan veel meer werk door robots gedaan worden, zeker als het saaie en/of repetitieve werkzaamheden betreft, is ook de conclusie van het trendrapport van OTIB. Onderzoekers denken dat het om zo’n beetje de helft van alle werkzaamheden gaat. TNO en UNETO-VNI verkenden de mogelijkheden voor het inzetten van robots in de techniek. Specifiek voor de installatietechniek denken zij dat robots een grotere rol gaan spelen als (onderdeel van) systemen in gebouwen of productieomgevingen. Ook kunnen ze taken doen op locatie of in een werkplaats, bijvoorbeeld om prefab-onderdelen te maken. Het werken met robots heeft een aantal voordelen. Ze kunnen nauwkeurig werken en hun taken probleemloos volhouden zonder moe te worden. Ze kunnen op ontoegankelijke of gevaarlijke plaatsen komen. Ze kunnen waarnemen en informatie interpreteren. En natuurlijk hebben ze geen vakantiedagen en geen salaris nodig, alleen wat onderhoud op z’n tijd.
Steeds complexer
Er wordt in de branche volop ingezet op het integreren van technologiegebieden. Door data-analyse, ICT en mechatronica te bundelen, zijn grote stappen te maken. Er zijn al robots werkzaam in de installatietechniek voor eenvoudige dingen. Maar de ontwikkelingen gaan door, en naar verwachting kunnen robots in de toekomst ook complexere taken aan. Vooral in de industrie zijn robots goed in te zetten, bijvoorbeeld op plekken waar clean technology nodig is. In andere branches, o.a. voedselverwerking en auto-industrie, worden robots al sinds een aantal jaren op grote schaal ingezet. Ze hebben het zware werk aan de lopende band overgenomen. Dergelijk werk is er in de installatietechniek niet, maar er zijn genoeg zware en vervelende klussen die overgenomen kunnen worden. Sleuven frezen bijvoorbeeld, laswerk, inspectiewerk op moeilijk bereikbare plekken zowel binnen als buiten. Voor dat laatste zijn drones ook handige hulpmiddelen. Draadloze sensoren zijn sterk in opkomst en maken het mogelijk om van alles in en rond het gebouw te registreren, data te combineren en te analyseren, en een installatie aan te sturen. Ook omtrent onderhoud en vervanging kunnen robots worden ingezet, dat gebeurt al met predictive maintenance.
‘Handjes’
Afhankelijk van wat er in de markt gevraagd wordt, zullen er specifiek nieuwe mogelijkheden en toepassingen worden onderzocht. Robots kunnen het werk voor installateurs lichter maken, en breder gedacht kunnen ze in de installatiebranche deels ingezet worden als de ‘handjes’ die daar zo nodig zijn. Zover is het nu nog niet, maar sommige bedrijven bereiden zich alvast voor. Zo haalde Van den Pol Elektrotechniek in Montfoort de sociale robots Pepper en Zora in huis. Ze heten bezoek welkom, zoeken dingen op en kunnen korte gesprekjes voeren. Van den Pol deed dit om de collega’s en klanten van het bedrijf alvast te laten wennen aan robots. In de toekomst willen ze heel graag installatietechnische werkzaamheden door robots laten uitvoeren.