Tijdens een EucoLight-conferentie op 6 november in Brussel werden de resultaten bekendgemaakt van een multinationaal onderzoek naar producten die online te koop worden aangeboden.
Het fenomeen ‘Online Freeriding’ betekent dat online retailers en/of importeurs de voor producenten en importeurs van lampen geldende Europese richtlijnen omzeilen door de producten die zij op de markt brengen niet laten registreren en dientengevolge de wettelijke bijdrage die verschuldigd is om deze producten op termijn in te zamelen en hoogwaardig te recyclen niet voldoen. Uit onderzoek van EucoLight bleek dat voor een buitensporig hoog percentage (soms wel 100%) van de lampen, geïmporteerd via platforms als Alibaba en Amazon, geen financiële bijdrage door deze partijen wordt betaald.
De EucoLight conferentie werd door zo’n 120 aanwezigen w.o. diverse vertegenwoordigers van de Europese Commissie (leden van de commissie voor Milieu), diverse nationale overheden en online retailers bijgewoond.
Online Freeriding
Tijdens de conferentie stelde EucoLight dat online retailers die zich schuldig maken Online Freeriding, en dus hun wettelijke afdracht niet betalen, een oneerlijk concurrentievoordeel krijgen ten opzichte van bedrijven die wel conform. De Europese commissie heeft Online Freeriding inmiddels in het vizier. Afgevaardigden van productstichtingen uit Duitsland, Spanje, Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk meldden nu al bezig te zijn met nationale maatregelen tegen Online Freeriding. Vertegenwoordigers van diverse online platforms wachten eerst nieuwe wetgeving af alvorens hun verantwoordelijkheid te nemen.
EucoLight, de Europese organisatie voor het naleven van regels op het gebied van verlichting, heeft onderzoek verricht naar ruim 3000 producten die online te koop worden aangeboden in tien EU-landen. Uit de resultaten blijkt dat een uitzonderlijk groot aantal van deze producten niet voldoet aan landelijke voorwaarden voor financiering van de verwerking volgens de Europese richtlijn voor afgedankte elektrische elektronische apparatuur (WEEE). Producten die niet voldoen aan de richtlijn werden aangetroffen in een groot aantal verschillende productgroepen, maar de resultaten waren met name problematisch bij kleinere producten, zoals ledlampen, waarvan 78-100% niet voldeed aan de richtlijn.
Oneerlijk concurrentievoordeel
EucoLight-voorzitter Hervé Grimaud zei hierover: “Wij zijn zeer verontrust over de hoge mate van ontwijking aan WEEE-verplichtingen die door ons onderzoek aan het licht kwam. Gekoppeld aan de snelle toename van het aantal verkopen via online kanalen betekent het oneerlijke concurrentievoordeel een reëel commercieel nadeel voor ondernemingen die zich wel aan de regels houden.”
Afgevaardigden uit Duitsland, Spanje, Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk presenteerden de laatste stand van zaken ten aanzien van het bestrijden van de ontwijking op hun nationaal grondgebied, waarbij verschillende methoden aan de orde kwamen om mazen in de wet te sluiten en handhaving te verbeteren. Vertegenwoordigers van de Commissie presenteerden oplossingen voor de langere termijn binnen de Afvalrichtlijn en een nieuwe Digital Services Act.
Verantwoordelijk
Ook afgevaardigden van online platforms deelden hun visie op de zaak. Sommigen van hen stelden dat zij niet verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor naleving van de WEEE-richtlijn, terwijl anderen aangaven bereid te zijn hun verantwoordelijkheid in een nieuw wettelijk kader te aanvaarden.
De conferentie werd afgesloten met een paneldiscussie, die leidde tot de conclusie dat niet-naleving van de WEEE-richtlijn aanzienlijke economische schade berokkent aan Europese handelaren en producenten die zich wel aan de regels houden, alsmede aan hun WEEE-nalevingsprogramma’s.
In een reactie op de uitkomst van de discussie zei secretaris-generaal Marc Guiraud: “Het lijkt waarschijnlijk dat Lidstaten deze onrechtvaardige situatie op uiteenlopende manieren zullen aanpakken. De oorzaak hiervoor is deels gelegen in het feit dat de schaal waarop dit probleem zich voordoet betekent dat we snel moeten handelen, er is geen tijd om te wachten tot EU-brede oplossingen volledig zijn geïmplementeerd. Ten aanzien van de afweging welke aanpak de meest geschikte is, adviseert EucoLight alle Lidstaten om online verkoopplatforms te verplichten de rol van producent op zich te nemen met betrekking tot alle producten die via hen het nationaal grondgebied betreden.”
