Voor het eerst kent de installatievakbeurs VSK een ‘Mensen van de Toekomst-plein’. Het is een plek waar vakmensen zich kunnen oriënteren op de toekomst van hun vak, opleidings- en ontwikkelmogelijkheden. En dat is in de zo snel veranderende markt hard nodig. Want niet alleen is er een schreeuwend tekort aan goed opgeleid technisch personeel, ook de energietransitie zorgt ervoor dat in de installatiebranche alle zeilen moeten worden bijgezet.
“Op vakbeurzen is vanzelfsprekend altijd veel aandacht voor productinnovaties en noviteiten”, zegt Adriaan van der Klaauw van BuildingJobs, één van de initiatiefnemers van het ‘Mensen van de Toekomst’-plein. “En dat is in deze tijd van verduurzaming en de energietransitie natuurlijk ook niet zo gek. Maar de mens, de medewerker die het werk moet uitvoeren, wordt daardoor nog wel eens vergeten. Met dit thema-plein willen we dat ondervangen. Samen met de Jaarbeurs en technisch opleider Studium hebben we daarom het initiatief genomen om een plek op de beursvloer in te richten waar de opleiding en ontwikkeling van technische medewerkers centraal staat.”
En dat is hard nodig ook. Want de arbeidsmarkt in de installatiesector is al jaren “volstrekt overspannen”, stelt Van der Klaauw. “en dat gaat de komende jaren ook niet veranderen. Jongeren kiezen om allerlei redenen niet meer voor techniek en de laatste generatie die nog een MTS-opleiding heeft gevolgd gaat over tien tot vijftien jaar met pensioen.”
Warmtepompsystemen
Dat ziet ook Jaap Wouda van Opleidingscentrum Go, ook een deelnemer aan het ‘Mens van de Toekomst’-plein. “In 2050 moeten alle huizen in Nederland van het gas af zijn. Je ziet nu al een hausse aan nieuwe warmtepompsystemen. Om die te kunnen plaatsen en te onderhouden moeten heel veel vakmensen worden opgeleid. En dus willen we bezoekers van de VSK wijzen op de mogelijkheden die wij ze kunnen bieden. Bijvoorbeeld met nieuwe vormen van leren, zoals e-learning en blended-learning. Op de beurs demonstreren we ook praktijkleren met VR-brillen. Dan hoef je dus niet meer ergens een fysieke installatie op te bouwen om leerlingen aan te laten sleutelen, maar kun je dat op iedere plek in Nederland doen. Ook met dat soort vernieuwingen willen we het leren aantrekkelijker maken.”
Esmee de Graaf van technisch opleider Studium legt uit dat Studium aanwezig is op het themaplein om de markt te laten zien “wat we aan instroom-, doorstroom- en opleidingsmogelijkheden in huis hebben. Ik hoop bedrijven en bezoekers te inspireren over onze manier van opleiden. Want in plaats van een perfecte kandidaat vinden voor een openstaande vacature – wat in deze tijd bijna onmogelijk is zonder zo iemand bij een concurrent weg te kapen – kun je er ook voor kiezen eigen mensen om- of bij te scholen en ze zo de benodigde vaardigheden bij te brengen. Met onze Bootcamp Koudetechniek bijvoorbeeld, leidden vakmensen in een maand op tot koelmonteur. Met alleen de bestaande technische mbo-opleidingen redt de sector het namelijk niet.”
Digitalisering
“Dé oplossing voor de personeelstekorten hebben wij ook niet”, zegt Van der Klaauw. “Vooralsnog proberen we mensen bij- en om te scholen. Ik zie steeds meer zij-instromers die vanuit andere sectoren voor installatietechniek kiezen. En je zult zien dat we steeds meer vaklui uit het buitenland moeten aantrekken. Voor de langere termijn hoop ik dat er in het reguliere onderwijs meer meer aandacht voor techniek komt. En uiteindelijk denk ik dat digitalisering, robotisering, artificial intelligence en standaardisering ervoor gaan zorgen dat er minder echte handen nodig zijn. Installaties worden wellicht ook onderhoudsvriendelijker waardoor gebruikers sommige handelingen zelf kunnen gaan uitvoeren.”
Ook De Graaf denkt dat voortschrijdende techniek deels kan bijdragen aan het oplossen van personeelstekorten. “Door monitoring op afstand kan onderhoud steeds beter voorspeld worden waardoor je efficiënter kunt werken. Maar monteurs blijven voorlopig echt wel nodig. Ik hoop tijdens VSK dan ook veel bedrijven te spreken en samen met anderen te kunnen optrekken. Want deze uitdaging kunnen we alleen gezamenlijk aan.” VSK vindt plaats van 4 t/m 7 februari 2020 in de Jaarbeurs in Utrecht en is de grootste en meest complete vakbeurs voor de installatiebranche. Om het jaar tonen exposanten het nieuwste en meest complete aanbod van producten, oplossingen/toepassingen, technieken, innovaties en diensten.