Het concept LAAS is interessant voor klanten en opdrachtgevers omdat ze minder hoeven te investeren, de kosten kunnen spreiden en zeker zijn van onderhoud en vervanging. Voor de installateur is het interessant omdat een – soms langdurige – relatie wordt aangegaan met een klant, en/of met een leverancier. De inkomsten lopen door, en een neveneffect is dat er soms ook andere elektrotechnische klussen uit zo’n contact voortkomen.
Circulaire economie
Light As A Service kan op verschillende manieren worden aangeboden. Bij een leaseconstructie betaalt de klant per afgesproken termijn een vast bedrag. Dat bedrag dekt de kosten van de installatie, het gebruik en het onderhoud van de lampen. Na afloop van de leaseperiode zijn de lampen het eigendom van de klant.
Een andere vorm is betalen voor licht, en dat is behoorlijk letterlijk. De klant betaalt voor een bepaalde hoeveelheid licht op een bepaalde plek, en in het contract zijn dan ook zaken als de kleurtemperatuur en de kleurweergave omschreven. Een kapotte lamp betekent dus dat er onmiddellijk vervangen moet worden, anders kan er niet volgens contract geleverd worden. Nog een mogelijkheid is een contract voor de lange termijn, waarbij de klant betaalt voor het gebruik van de verlichting. In het contract is een onderhoudsplicht voor de installateur vastgelegd. De leverancier van de lampen is en blijft eigenaar en kan de lampen ook terugnemen om ze te hergebruiken of te recyclen. Dat past mooi in de huidige circulaire economie. Bij LAAS hoort dat de verlichting op afstand gemonitord kunnen worden. De installateur kan dan precies zien wat het aantal branduren is, en of alle lichtpunten wel werken. Zeker als de optie ‘betalen voor licht’ is afgesproken, is het belangrijk dat een probleem onmiddellijk wordt opgelost. Ook om efficiënt aan onderhoud te kunnen doen, zijn al die gegevens van belang.
State-of-the-art verlichting
LAAS is vooral in de utiliteitsbouw steeds belangrijker. Want een gebouwbeheerder die de traditionele lampen in één keer wil upgraden naar een state-of-the-art verlichting, is aan zo’n operatie een flink bedrag kwijt. Er komt ook nogal wat bij kijken. De armaturen moeten vernieuwd, de bedrading aangepast, er kunnen ook andere elektrotechnische werkzaamheden nodig zijn. En is de verlichting dan eenmaal gemoderniseerd, dan is er alweer iets anders op de markt. De ontwikkelingen op het gebied van ledverlichting gaan snel. De lichtkleur is steeds beter te beheersen en aan te passen, het rendement van de lichtopbrengst gaat omhoog, nieuwe visies op de invloed van licht op productiviteit en welbevinden zorgen ook voor nieuwe toepassingen. Maar ieder jaar de totale verlichting vernieuwen: daar zit niemand op te wachten. Fabrikanten spelen daar op in door LAAS aan te bieden. Ze stellen de hardware ter beschikking en de klant betaalt voor het nakomen van afspraken zoals het leveren van licht en het onderhoud van de armaturen. Ook vervanging en modernisering kan in een contract meegenomen worden, de afspraken zijn voor iedere klant afzonderlijk helemaal naar wens in te vullen.
Checklist
Bij LAAS heeft de installateur naast de klant en de leverancier een cruciale rol. Hij/zij voert immers de installatie en het onderhoud uit. Onderhoud bestaat uit het regelmatig controleren van de installatie. Vaak heeft de leverancier daarvoor een checklist opgesteld. Onderhoud bestaat onder andere uit een algehele functietest, autonomietesten, het schoonmaken van sensoren en optieken, en als het nodig is krijgt het lichtregelsysteem een upgrade. In een LAAS-project kan een installateur de onderaannemer van een verlichtingsfabrikant zijn. Is er al contact tussen de installateur en de klant, dan maken zij vaak onderling afspraken. Ook dat is dus in elke situatie verschillend: in het ene geval werkt de installateur in opdracht van de leverancier en in het andere in opdracht van de klant. Aan de aard van de werkzaamheden verandert uiteraard niets.
