Vroeger werd er gekoeld met cfk’s, maar de chlooratomen daarin vernietigen de ozonlaag. De industrie kwam met alternatieven voor deze stoffen, de hcfk’s, die de ozonlaag weliswaar minder aantasten, maar toch wel schadelijk zijn. Daarop kwamen de hfk’s op de markt. Ze beïnvloeden de ozonlaag niet, maar versterken het broeikaseffect wel behoorlijk. Inmiddels is duidelijk dat natuurlijke middelen zoals koolwaterstoffen, ammoniak en kooldioxide prima als koelstoffen kunnen dienen. Deze koudemiddelen zijn niet alleen zeer energie-efficiënt, maar ook nog eens klimaatneutraal. Ammoniak is volgens deskundigen het meest efficiënte koudemiddel maar koolwaterstoffen zoals stoffen propaan, propeen en isobutaan zijn interessant omdat ze hele goede thermodynamische eigenschappen hebben. Onder andere de bedrijven Ben & Jerry, Pepsi en Unilever koelen en vriezen al met koolwaterstoffen en zijn daar tevreden over. Uit cijfers blijkt dat systemen met koolwaterstoffen maar liefst tien tot dertig procent energiezuiniger zijn dan hfk-systemen.
Veilig toepassen
Als kenniscentrum voor het gebruik van natuurlijke koudemiddelen in de koeltechniek, wil eurammon graag een platform bieden voor informatie-uitwisseling. De doelstelling is om het gebruik van natuurlijke koudemiddelen te stimuleren met oog op het milieu en een duurzame werkwijze in de koeltechniek.
Om koolwaterstoffen veilig toe te kunnen passen, zijn bepaalde maatregelen nodig. Zo moeten mogelijke ontstekingsbronnen al vroeg in de planningsfase geïnventariseerd en geëlimineerd worden. Lekkage moet onmogelijk gemaakt worden door het aantal lassen te beperken en door permanente corrosiebescherming toe te passen. Verder moeten koelsystemen zoveel mogelijk op het dak geplaatst worden. Door installaties te voorzien van een gasdetectie- en ventilatiesystemen kan gas in een eventueel geval van lekkage snel worden gesignaleerd en afgevoerd. Het is belangrijk dat systeemonderdelen die koudemiddel bevatten voor installateurs duidelijk herkenbaar zijn, zodat zij de nodige voorzorgsmaatregelen kunnen treffen. Verder is het belangrijk om personeel goed op te leiden en de koelsystemen periodiek te onderhouden.
Ontwikkeling stimuleren
Iedere twee jaar beloont eurammon de beste academische scripties op het gebied van natuurlijke koudemiddelen en hun toepassingsgebieden. Aan de prijs is een geldbedrag van 5000 euro gekoppeld, en de uiterste inleverdatum voor de editie 2017 was 27 maart. Met het uitschrijven van de tweejaarlijkse wedstrijd om de Natural Refrigeration Award wil eurammon jonge academici aanmoedigen om aan de doorontwikkeling van natuurlijke koudemiddelen en bijbehorende toepassingen te werken. Volgens de voorzitter van eurammon is het economische en ecologische potentieel van natuurlijke koudemiddelen enorm, maar moet de ontwikkeling van innovatieve, milieuvriendelijke en energie-efficiënte systemen actief gestimuleerd worden. De scriptiewedstrijd draagt daar aan bij. Een jury bestaande uit internationale experts uit de wetenschappen, het bedrijfsleven en de media zullen de drie beste scripties selecteren.
Tekst: Marion de Graaff
