De BENG-eisen gaan de oude energieprestatie-eisen (EPC) vervangen. Net als de EPC leent ook de BENG met voldoende scherpe grenzen zich prima om innovaties aan te jagen. ‘Maar we moeten ervoor waken dat we de resultaten van onze inspanningen van de afgelopen 30 jaar vasthouden om de schilkwaliteit van gebouwen te verbeteren,’ stellen onderzoekers van TNO (Wouter Borsboom, Marleen Spiekman, Huub Keizers) en TU Delft (Laure Itard) in een gezamenlijke verklaring. ‘Dat geldt met name op het gebied van betere luchtdichtheid en thermische bruggen.’
Nederland is altijd een van de voorlopers geweest op het gebied van luchtdicht bouwen, met de periodieke aanscherping van de energieprestatie-eisen als prikkel, schrijven zij. ‘We kunnen nu zonder noemenswaardige meerkosten een luchtdichtheid bereiken die vele malen hoger ligt dan de zogenoemde vangnet-eis uit het Bouwbesluit.’
‘Weinig ambitieus’
De nieuwe BENG-eisen lijken echter een goede schilkwaliteit, waaronder een goede luchtdichtheid en het zoveel mogelijk voorkomen van thermische bruggen, niet meer te stimuleren. Juist de eis die zorg moet dragen voor de schilkwaliteit, ook wel BENG 1 genoemd is, eufemistisch gezegd, ‘weinig ambitieus’. Door de wijze waarop BENG 1 is opgebouwd, bepaalt een klein deel van de ongunstige nieuwbouwwoningen de maat. Het overgrote deel van de nieuwbouw heeft zo echter weinig moeite om de BENG 1 eis te halen. BENG 1 mist op die manier de stimulans om de schilkwaliteit bij de bulk van de nieuwbouw op het niveau te houden waarop het anno 2018 ligt, laat staan te verbeteren. Hiermee schiet BENG 1 z’n doel voorbij.’
De onderzoekers wijzen erop dat het verleden aantoont dat als er geen eisen worden gesteld door de regelgever, zaken niet gebeuren. Ze verwijzen naar het schrappen van de verplichte buitenruimte in het Bouwbesluit in 2003 waarna in 2006 legio appartementengebouwen zonder balkon werden opgeleverd. ‘Reparatie in het Bouwbesluit heeft dit probleem opgelost, maar de betreffende appartementengebouwen staan er nog zeker vijftig jaar.’
Schilkwaliteit
‘Juist dat laatste aspect baart ons zorgen,’ stellen de onderzoekers. ‘Als we een goede of betere schilkwaliteit niet meer stimuleren, worden woningen de komende jaren dan nog wel luchtdicht en zonder noemenswaardige thermische bruggen gebouwd? Na een of meerdere aanscherprondes waarschijnlijk wel, maar wat gebeurt er met de eerste generatie(s) BENG-woningen? Alleen met onevenredige kosten is deze generatie woningen in de toekomst aan te passen naar echt energieneutraal. “Even met de kitspuit erlangs” is niet afdoende en de details die er toe doen zijn vaak lastig te bereiken. Juist nu lage-temperatuursystemen de norm worden bij nieuwbouw, is een goede schilkwaliteit extra belangrijk om comfortklachten te voorkomen.’
Volgens de ondertekenaars van de verklaring zijn er verschillende mogelijkheden om een goede schilkwaliteit te blijven stimuleren, waaronder een andere invulling van BENG 1. ‘Laten we er in ieder geval voor zorgen dat we de lat voor de schilkwaliteit van nieuwbouw hoog houden en innovaties hierop niet ontmoedigen. Ten faveure van het milieu, maar vooral ook van de bewoners en eigenaars van de woningen.’
