In dit laatste artikel staat het onderwerp domotica centraal. De komende jaren zal de verschuiving naar extramurale toepassingen zich voortzetten. Nieuwe financieringsmodellen dienen zich aan om domotica binnen het bereik van een grotere groep ouderen te brengen. Een hoger kennisniveau en beter inzicht in de verschillende behoeften van ouderen zijn onmisbaar.
High tech woning
De Slimste Woning van Nederland in de tuin van het Evoluon in Eindhoven is twaalf jaar oud. Niet echt een moderne status. Het symmetrisch vormgegeven bouwwerk mag er dan echter wel hetzelfde uitzien, achter de schermen is het huis vol ICT-vernuft meerdere malen grondig aangepast, merkt directeur Corien van Berlo van kenniscentrum Smart Homes op. Of beter gezegd: achter maar ook voor de beeldschermen en ook de schermen zelf. Zevenmaal is het in 2001 gestarte initiatief van Smart Homes van locatie veranderd: van Tilburg, Almere, Duiven, Heerlen, Dokkum en Amsterdam uiteindelijk naar Eindhoven.
Op de touchscreen bedieningspanelen in de Slimste Woning zijn alle denkbare activiteiten mogelijk, van tv en dvd’s kijken, spelletjes doen en communiceren met de buitenwacht tot het bedienen van de video-intercom met de voordeur en het regelen van verwarming en licht (waar ook een afstandsbediening en tablet voor zijn). Allerlei domotica is in de demonstratiewoning terug te vinden, te veel om op te noemen: telemedicine, zoals een digitale medicijndispenser voor de dagelijkse dosering, bewegingssensoren, val- en dwaaldetectie en energiemanagement. De Slimste Woning is namelijk ook intelligent op het terrein van duurzaamheid. Domotica zelf, licht Van Berlo toe, krijgt steeds meer raakvlakken met e-health en serious gaming.
Slim wonen
Smart Homes geeft op de beurs in maart meerdere seminars met onderwerpen als ‘Domotica in de zorg’, ‘Robots in de zorg’ en ‘Rehabilitation Gaming’. Uitgebreide informatie hierover is hier te vinden.
Van Berlo heeft de hoge vlucht van domotica het afgelopen decennium intensief meegemaakt. “Op technisch terrein is al heel veel mogelijk. Waar we nu aan moet werken is het kennisniveau. Domotica vereist een ander soort installatietechnologie. Te weinig partijen weten er nog voldoende van. Om uit te zoeken waar ouderen behoefte aan hebben is gerontologisch inzicht nodig en kennis van mens-techniek interactie. Ouderen zijn geen eenheidsworst. De behoeften verschillen, het gaat ze niet alleen om zorg maar ook om comfort, luxe en entertainment. Ze willen zo min mogelijk met de gebreken van ouder worden geconfronteerd worden, maar gewoon lekker leven en zelf kunnen bepalen of ze een zorgalarmeringssysteem en val- en dwaaldetectie nodig hebben. Vaak vinden ouderen het moeilijk voor te stellen dat domotica hen iets brengt, maar het geeft ze wel de regie over hun leefomgeving.”
Verschuiving
Manager Martin Wervenbos van Verkerk Service Systemen voorziet dat er de komende jaren een grote verschuiving zal plaatsvinden naar domotica voor extramurale toepassingen. “Het beleid van de overheid is er immers op gericht dat ouderen zolang mogelijk zelfstandig blijven wonen. We zullen echter niet meer wachten met het inzetten van domotica tot mensen meer zorg nodig hebben. We zullen het ook inzetten om de vereenzaming van alleenstaande ouderen tegen te gaan.”
Een nuttige toepassing is een (touchscreen) bedieningsscherm dat draadloos (WiFi) kan communiceren en is uitgerust met beeld-tot-beeld telefonie. “Beeldbellen zal ouderen dichter bij familie, vrienden en mantelzorgers brengen. Dit systeem is uit te breiden met andere diensten, denk aan tafeltje-dek-je, een kerkdienst of een verbinding naar de recreatiezaal in de buurt. De functionaliteiten zijn gericht op de directe wereld om de bewoner heen, zodat hij het gevoel blijft houden dat hij er nog bij hoort. Een deurvideo-verbinding kan het veiligheidsgevoel vergroten.” Pas in een later stadium worden aan het systeem de domoticaoplossingen toegevoegd die zijn toegespitst op de zorgbehoefte van de bewoner. Denk aan een link naar het EPD of het aansluiten van apparatuur voor het meten van bijvoorbeeld bloeddruk, gewicht en suiker.