​Hoe slim is een slimme thermostaat? (deel 1)

Erik op 28 april 2016 | 5 minuten leestijd
Slimme thermostaten worden steeds populairder. Huishoudens kunnen er tot 20 procent mee besparen op hun energierekening. Tenminste, dat wordt beweerd. Inmiddels heeft zo’n acht procent van de Nederlandse huishoudens al een slimme thermostaat. Maar wat maakt zo’n thermostaat eigenlijk slim? Wat zijn precies de voor- en nadelen? Hoeveel besparing is er mogelijk? Welke spelers zijn er op de markt? En hoe help je als installateur je klanten om een juiste keuze te maken?

Slimme thermostaat versus slimme meter

Wellicht ten overvloede, maar een slimme thermostaat is niet hetzelfde als een slimme meter. De slimme meter hangt in de meterkast en registreert het gas- en stroomverbruik. De slimme thermostaat is het ‘kastje’ dat (veelal) in de woonkamer hangt en waarmee de temperatuur in de woning geregeld wordt.

Beide apparaatjes kunnen wel aan elkaar gekoppeld worden. Daardoor krijgt de consument inzicht in wat er daadwerkelijk aan gas en stroom verbruikt wordt en kan hier vervolgens op inspelen via de slimme thermostaat. Is er geen slimme meter aanwezig of is de slimme thermostaat er niet aan gekoppeld? Dan geeft de slimme thermostaat slechts een indicatie van het energieverbruik.

Diverse spelers op de markt

Er komen steeds meer slimme thermostaten op de markt. Bijna iedere energieleverancier heeft een eigen slimme thermostaat. De bekendste varianten zijn Toon (Eneco), Nest en ICY E-Thermostaat (beiden van Essent), Anna (NL Energie) en EnergieAssistent (EON).

Deze thermostaten worden gratis of tegen gereduceerd tarief geleverd bij een energiecontract (van een x-aantal jaren). Tegenwoordig worden bovenstaande varianten als Anna, Toon en Nest ook zonder energiecontract aangeboden. ‘Onafhankelijke’ slimme thermostaten zijn bijvoorbeeld ThermoSmart, SmartHome en Honeywell EvoHome. Ook het bekende merk in HR-ketels Nefit heeft een eigen slimme thermostaat, Easy. Klimaatspecialist Itho Daalderop heeft de SpIDer.

Bespaarpotentieel

Een slimme thermostaat is uit zichzelf nog niet slim. Alleen door de slimme thermostaat nauwgezet en energiezuinig in te stellen, kan hij helpen bij het besparen op energie. De consument moet er dus wel wat voor doen. Een slimme thermostaat in handen van een ‘luie’ consument, levert geen besparing op.

Er is echter wel ruimte tot besparing. Milieucentraal heeft berekend dat mensen gemiddeld zo’n 150 euro per jaar kunnen besparen, aangezien ongeveer de helft van de energierekening op conto komt van de woningverwarming.

Maar kan de factuur echt 20 procent lager, zoals de fabrikanten/aanbieders van de slimme thermostaten beweren? Dat hangt natuurlijk af van hoe energiebewust de consument nu al is en hoe dit bewustzijn zich ontwikkeld door inzicht te verkrijgen in het verbruik. Wie al zuinig met energie omging, bespaart waarschijnlijk niet nog eens 20 procent wanneer de slimme thermosstaat aan de muur hangt.

Zone-regeling

Het voornaamste besparingspotentieel wordt gerealiseerd door ruimtes die niet gebruikt worden, niet nutteloos te verwarmen. Dan is het echter wel nodig dat de temperatuur in ruimtes apart geregeld kan worden. Jammer genoeg is dat niet met alle slimme thermostaten mogelijk.

Zone-regeling is wel mogelijk bij bijvoorbeeld SmartHome, Itho Daalderop SpIDer of Honeywell EvoHome. Meestal is het dan ook nodig dat iedere radiator in elk vertrek voorzien wordt van een speciale knop, die communiceert met de slimme thermostaat. Als je klant echt wil besparen op energie, dan is de mogelijkheid van zone-regeling een essentiële eigenschap die een slimme thermostaat moet hebben.

Hoeveel kost een slimme thermostaat?

Wanneer je prijzen gaat vergelijken, is het belangrijk om goed te kijken naar de ‘verborgen kosten’. Zo rekenen sommige leveranciers maandelijks extra kosten voor de ‘update’ van het systeem. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval bij Anna en Toon. Daarnaast zijn extra investeringen, zoals wifi-versterkers, slimme stekkers of slimme radiatorknoppen, vaak nodig.

Is het handig om een slimme thermostaat gratis of aan gereduceerd tarief bij een abonnement te nemen? Die vraag zal je vaak krijgen. Echt ‘gratis’ is dat natuurlijk nooit. Integendeel zelfs, want wanneer je voor aantal jaren vast zit aan een energieleverancier, loop je eventuele overstapbonussen mis. Dat kan al snel een verschil van enkele honderden euro’s maken.

En wat als je na de contractduur wil overstappen? Hoe zit het dan met de slimme thermostaat? Bij Anna van NLE betaal je gewoon de maandelijkse kosten verder en blijft de thermostaat goed functioneren. Bij Toon van Eneco ligt dat ingewikkelder. Wanneer men niet meer bij Eneco klant is, verliest men toch wel een pak ‘slimme features’ uit het (uitgebreide) pakket.

Lees ook deel 2.

Gerelateerde artikelen