De problemen ontstonden nadat de Raad van State in 2019 het stikstofbeleid ongeldig verklaarde. Daardoor kwamen veel bouwplannen stil te liggen. De sector kreeg ook te maken met een strenge minimumwaarde voor de hoeveelheid van de chemische stoffengroep PFAS, waardoor praktisch geen grond mocht worden vervoerd. Vooral de nieuwbouw van woningen en infraprojecten werden zwaar getroffen.
De situatie leidde al tot heftige reacties vanuit de sector. Bouwers protesteerden onder meer op het Haagse Malieveld. Inmiddels is er met nogal wat vertraging een verruiming van de PFAS-norm tot stand gekomen en zijn er door de overheid maatregelen aangekondigd voor stikstof. Maar de vergunningverlening in de woningbouw staat waarschijnlijk nog een tijdje onder druk, aangezien maatregelen om alles weer op gang te brengen tijd nodig hebben en vaak ook nog regionaal een uitwerking behoeven.
Minder nieuwbouw
Een en ander zorgt er naar verwachting voor dat de bouwproductie dit jaar met 1 procent terugloopt en volgend jaar op 0 uitkomt. Volgens het EIB is het jaar 2019 nog afgesloten met een plus van 4 procent, al vlakte de groei bij onder meer de oplevering van nieuwbouwwoningen stevig af.
Het instituut raamde eerder al dat het aantal opgeleverde huizen in 2020 zal terugvallen van 63.000 naar 60.000 om volgend jaar verder te dalen richting 55.000. De nieuwbouwproductie kan waarschijnlijk vanaf 2022 weer met 7 procent op jaarbasis groeien. Tot een ruimer aanbod op de woningmarkt leidt dit dan overigens nog niet. De nieuwbouw heeft ook nog een flinke achterstand weg te werken.
Overigens vindt het EIB de situatie in de bouw ook weer niet heel erg alarmerend. Op de langere termijn zien de vooruitzichten er nog steeds goed uit, vanwege de grote vraag naar bouwwerkzaamheden. De jaarlijkse bouwproductie zal over een paar jaar weer op een plus van 3,5 procent uitkomen, denkt het instituut. Ook de werkgelegenheid in de sector blijft komende jaren, op een dipje in 2021 na, waarschijnlijk in de lift zitten.
Innovaties
Vakbond FNV vindt dat de bouwsector moet investeren in duurzame innovaties. Op die manier kan de bedrijfstak ervoor zorgen dat hij weer groeit na de verwachte moeilijke jaren. Door de verwachte krimp lijkt volgens de vakbond het personeelstekort even opgelost. Het EIB geeft aan dat de arbeidsvraag die er nu nog is vanuit opleidingen kan worden gevuld.
Werkgevers op hun beurt vinden dat er een nieuw, speciaal team moet komen dat meer gebieden aanwijst waar gebouwd kan worden. Die zogeheten taskforce moet worden aangestuurd vanuit het Rijk en niet vanuit gemeenten, stelt werkgeversorganisatie VNO-NCW. Voorman Hans de Boer beklaagt zich daarnaast over snel veranderende regels voor de bouwwereld, die voor onzekerheid bij bouwbedrijven zorgen.