De gemeente Ameland is koploper wat betreft duurzaamheid. De omschakeling op een nieuw lichtplan zorgt voor een enorme energiebesparing. De ruim negenhonderd ledlantaarns verbruiken per jaar zo’n 80.000 kilowattuur minder elektriciteit, dat is ongeveer 70% minder dan de oude verlichting. Op Ameland is het licht op de meeste plekken terug gedimd tot 30% waardoor er maar vijf watt nodig is om een hele straat te verlichten. De nieuwe ledlampen gaan vijftien tot twintig jaar langer mee.
Licht op maat
Die permanente energiebesparing is al prachtig, maar er zijn nog meer toepassingen: alle lichtpunten zijn met elkaar verbonden in één systeem en kunnen in allerlei configuraties schijnen. Afhankelijk van tijd en plaats en de intensiteit van het natuurlijke licht, wordt het lamplicht precies afgestemd op de situatie: zo is er altijd licht op maat. De lichtintensiteit op een fietspad kan bijvoorbeeld toenemen als de sensoren beweging signaleren, terwijl het donker wordt als er geen verkeer is. Op sommige plaatsen op het eiland is altijd goede verlichting nodig, zoals bij de vuurtoren en bij de veerboot.
Groen licht geeft minder lichtvervuiling
Al eerder kreeg Ameland groen licht. Letterlijk, want onderzoek wees uit dat groene straatverlichting minder storend is voor vogels en dat het minder lichtvervuiling geeft. In 2010 werd daarom al een deel van de lantaarnpalen van groene verlichting voorzien, en in 2016 werd het aantal uitgebreid. In de nieuwe situatie zijn alle lampen in het buitengebied groenblauw en in de dorpen warm wit. Door armaturen naar beneden te richten, valt het licht alleen op plaatsen waar het nodig is. Er is dan minder lichtverspilling en minder lichtvervuiling.
Minder licht, meer donker
Straatlantaarns zorgen voor een veilige omgeving voor de mens, maar de natuur kan erdoor in de war raken. Voor vogels kan het de vogeltrek en/of het broedseizoen beïnvloeden, en ook vleermuizen en verschillende soorten knaagdieren reageren op licht. Zelfs voor een aantal plantensoorten is een natuurlijk dag- en nachtritme, met echt donkere nachten, beter.
Over de kleur van het licht en de impact daarvan op de natuur is nog wel een discussie gaande. Vast staat wel dat minder kunstlicht in de nacht voor het milieu beter is. Aan de ene kant verbruiken lampen minder energie als ze niet of gedimd aan zijn. Aan de andere kant betekent minder licht dat er meer donker is.
Nacht van de Nacht 2019
Op 26 oktober vindt de 15e editie van Nacht van de Nacht plaats: er worden door het hele land honderden evenementen georganiseerd in het donker en honderden bedrijven en gemeenten doven de lichten van gebouwen en reclameverlichting.Het is een landelijk initiatief van natuur- en milieufederaties dat het bewustzijn rondom lichtvervuiling wil vergroten. In Nederland brandt op veel plaatsen en tijdstippen verlichting terwijl dat niet nodig is. Ameland is een lichtend voorbeeld van een geslaagde overstap naar minder en slimmer licht. Inmiddels zijn ook in de gemeente Nederweert 1100 armaturen vervangen en ruim 1300 armaturen omgebouwd naar ledverlichting, werden in de gemeente Bronckhorst 4500 openbare armaturen vervangen door slimme ledverlichting, en verwijderde de gemeente Deurne 1300 lantaarnpalen en verving er ook nog eens 7470 door ledverlichting, en gebeurde dat in nog veel meer gemeentes. Installateurs hadden het er druk mee, en ook de komende tijd zal deze omschakeling nog een heleboel werk opleveren.
