De Europese regelgeving omtrent het gebruik van HFK’s (F-gassen) in koudesystemen moet ertoe leiden dat tegen 2030 het gebruik van dit koudemiddel met bijna 80% is gereduceerd ten opzichte van het gemiddelde in de jaren 2009-2012. De EU rekent hierbij in equivalenten CO2-uitstoot. Dit doel wil Europa bereiken door stapsgewijs HFK koudemiddelen te verbieden en installaties beter te controleren op lekkages. Zo mogen vanaf dit jaar hermetisch gesloten commerciële koelkasten en vriezers met een GWP groter dan 2500 niet meer verkocht worden. Over 3 jaar wordt de grens verlaagd naar een GWP van 150. Ook mogen vanaf januari 2017 met F-gassen gevulde apparaten niet meer aan eindgebruikers worden verkocht, tenzij het aantoonbaar om een professionele installatie gaat.
Keuringsplicht verandert
Ook wat betreft de keuringen verandert er het een en ander dit jaar. Bepaalde (middel) grote installaties die gevuld zijn met natuurlijke koudemiddel moeten al sinds 2016 regelmatig gecontroleerd worden op lekkages en het al dan niet goed functioneren. Dit moet gedaan worden door monteurs met een vakbekwaamheidscertificaat. Er zijn in Nederland aparte deelcertificaten voor ammoniak, koolwaterstoffen en kooldioxide. De ondergrens voor het verplicht bijhouden van logboeken verschuift dit jaar naar 5 en meer ton CO2 equivalent. De NVKL heeft voor het omrekenen een app ontwikkeld. Verder moeten nieuwe installaties voorzien zijn van etiketten waarop naast het type koudemiddel en de hoeveelheid in kg ook het GWP van het koudemiddel wordt aangegeven en de CO2 equivalent hiervan. Of een installatie verplicht gekeurd moet worden, hangt voortaan af van de CO2 equivalent van de hoeveelheid koudemiddel en de aanwezigheid van eventuele lekdetectie.
Tekort aan geschoolde technici
Europabreed dreigt er echter een probleem. In een recente studie constateert de Europese Commissie dat er een gebrek is aan opleidingscapaciteit om de uitfasering van F-gassen conform de afspraken te laten verlopen. Van de 160.000 technici in Europa die opgeleid zijn om te werken met F-assen, heeft tot nog toe amper 2 procent een training gevolgd voor het werken met alternatieve koudemiddelen, zoals ammoniak, CO2, koolwaterstoffen en HFO’s. Het aantal geschoolde technici per alternatief koudemiddel verschilt nogal sterk per middel. Zo zijn er in Europa nog nauwelijks mensen getraind in het werken met koolwaterstoffen (0,05%), in HFO’s is nog helemaal niemand getraind.
De tijd dringt
De Europese Commissie is nog niet van plan met aanvullende maatregelen te komen. De Brusselse beleidsmakers zien namelijk dat het aantal opleidingen wel toeneemt. Er klinkt wel een waarschuwing. Volgend jaar, 2018, moet het gebruik van HFK’s al met ruim een derde zijn teruggebracht ten opzichte van 2015. Dan zullen dus veel meer monteurs getraind moeten zijn in de alternatieve koudemiddelen. Fabrikanten en brancheorganisaties moeten daarom meer doen aan bewustwording in de sector, aldus de EU. Nederland wordt in het rapport genoemd als een van de landen waar trainingsfaciliteiten worden ontwikkeld. Dat gebeurt onder andere bij Opleidingscentrum GO°, het opleidingsinstituut van de branche.
Tekst: Franc Coenen
Foto: Shutterstock
