Een kleine vijf jaar geleden maakte de melkveehouderij al kennis met ECO200, een concept van Techniko-Agricomfort waarbij warmte die vrijkomt bij het koelen van melk wordt gebruikt voor het verwarmen van de woning en warm tapwater. Door het plaatsen van een warmtewisselaar in de melkstroom, kan de koemelk worden teruggekoeld van 34 naar 4 °C. De onttrokken warmte kan door de warmtepomp worden afgegeven en opgevangen in een warmtevat. Vanuit het warmtevat wordt de warmte doorgegeven aan een spoelboiler voor reiniging van het melksysteem of de verwarming van warm water in de woning.
Gasprijs
‘Toen we het concept ontwikkelden, gingen we er vanuit dat de gasprijs zou stijgen. Dat zou in onze gedachte een argument zijn om in de techniek te investeren,’ zegt Teun Toering van Techniko Agricomfort. ‘Maar ook nu de gasprijs stabiel is blijft de belangstelling voor ECO200 onverminderd groot. We hebben het concept dan ook steeds verder doorontwikkeld. De investering kan zich in drie jaar al terugverdienen. De overgang naar een ECO200-systeem is fiscaal voordelig. Doordat het verwarmen van de woning in het proces van de ECO200 wordt geïntegreerd, is een cv-ketel in de woning niet meer nodig. Er hoeft geen gas meer gestookt te worden om de woning op temperatuur te houden.’
Behalve de besparing op energie en CO2 zorgt het systeem voor een gelijkmatiger stroomverbruik gedurende de dag. Dat komt omdat de temperatuur van de melk al is afgekoeld naar vier tot zeven graden als het in de koeltank komt. Het verminderde piekverbruik verlengt de levensduur van gevoelige componenten van de melkinrichting. Ook zijn met het systeem geen schadelijke koudemiddelen meer nodig.
Energieopslag
Een forse tweede stap richting een energieneutrale bedrijfsvoering is een onderzoek naar de opslag van groene stroom in een Zinc-Bromide Redox Flow batterij. Op melkveebedrijf Borgman-Roeterdink wordt veel energie geproduceerd met zonnepanelen. De maatschap staat inmiddels bekend als Fotonenboer. Het bedrijf produceert naast melk ook ongeveer 45.000 kWh per jaar met behulp van zonnepanelen, geïnstalleerd in 2010. Als de huidige Zinc-Bromide Redox Flow batterij is aangesloten op een intelligent besturingssysteem dat op de juiste momenten stroom op het net kan leveren en van het net kan onttrekken, ontstaat er een optimale afstemming van vraag en aanbod. Het is de eerste keer dat deze batterijtechniek in Nederland wordt toegepast.
Het praktijkonderzoek wordt uitgevoerd binnen een samenwerkingsverband met steun van de Europese Unie. Het samenwerkingsverband van deze proef bestaat uit de maatschap Borgman-Roeterdink, chemiebedrijf ICL dat elektrolyten voor Redox Flow batterijen ontwikkelt, systeemintegrator Trinergie, energieleverancier AgroEnergy, HAN meet- en regeltechniek en landbouworganisatie LTO Noord.
Tekst: Mari van Lieshout