In vergelijking met traditionele straatverlichting is led zo’n 50 tot 70 procent zuiniger. Veel gemeenten willen wel over op led, maar toch maken ze de overstap tot nu toe nog niet. Daar zijn verschillende argumenten voor, die vooral met kosten te maken hebben. Ze zien op tegen de investering of de huidige verlichting is nog niet afgeschreven. Sommige gemeenten zijn afwachtend omdat ze geluiden hebben gehoord over andere opties. Mogelijke alternatieven voor led dus, hoewel daar nog niets concreet over te zeggen is.
Switch gemaakt
Gemeenten die de switch al wel gemaakt hebben, zijn Texel en Ameland. Zij zijn helemaal overgestapt op duurzame straatverlichting. De oplossing is hier eigenlijk tweeledig: de traditionele lichtbronnen zijn vervangen door led, maar de verlichting wordt daarnaast beter geregeld. Alles is er led, en het uitgangspunt is: ‘donker als het kan, licht waar het moet’. Niet alle verlichting brandt de hele nacht voluit. Er zijn bijvoorbeeld straatlantaarns bij fietspaden die ’s nachts maar voor 10 procent branden. Dat geeft een bescheiden basisverlichting, maar het mooie is dat de verlichting is uitgerust met bewegingsmelders. Zodra die weggebruikers signaleren, wordt de lichtintensiteit vergroot. Deze oplossing heeft meerdere pluspunten: de veiligheid van mensen, energiebesparing, kostenbesparing, minder CO2-uitstoot, én het is beter voor de leefomgeving van allerlei dieren. Op Ameland verbruikt de ledverlichting volgens een berekening zo’n 80.000 kWh minder elektriciteit, dat scheelt 70 procent met de oude verlichting. Naast een lager energieverbruik is het ook zo dat ledverlichting enorm lang meegaat en er daardoor veel minder vervangings- en onderhoudskosten zijn. Bovendien wordt de nieuwe generatie openbare verlichting op afstand beheert: ook dat betekent een flinke besparing.
Goede voorbeeld
De kostenbesparing is een belangrijke reden voor de vervanging, maar de maatschappelijke verplichting om binnen- en buitengebieden zo duurzaam mogelijk in te richten, speelt ook een grote rol. De meeste gemeenten zijn het erover eens dat ze een voorbeeldfunctie hebben naar hun inwoners toe op het gebied van energiebesparing en CO2-reductie. Er zijn naast Texel en Ameland nog meer gemeenten die dat goede voorbeeld al geven. Zo zijn Ermelo en Emmen overgegaan op duurzame openbare verlichting, allebei tot grote tevredenheid van bestuur en burgers. Vervangen hoeft niet per se in één keer. Er zijn verschillende gemeenten die ervoor kiezen om de vervanging door led gefaseerd te laten verlopen.
Duurzaam én betoverend mooi
Er wordt volop nagedacht over en geëxperimenteerd met energiezuinige verlichting is. Er zijn proeven gedaan met reflectie waardoor openbare verlichting misschien overbodig is. Maar het blijkt lastig om te bepalen waar dat kan, en hoe dan. Er worden ook pilots gedaan met zogeheten glow lines; wegmarkering die overdag zonlicht absorbeert om dat af te geven als het donker is. De verwachting is dat er in de toekomst veel meer gebruik van zal worden gemaakt van reflectie en van producten zoals glow lines. En wie weet krijgt de prachtige oplossing van kunstenaar en innovator Daan Rosegaarde navolging. Hij is de bedenker van het lichtgevende fietspad net buiten Eindhoven, waarvoor hij zich liet inspireren door het schilderij ‘Starry Night’ van Vincent van Gogh. De duizenden steentjes die in het fietspad zijn verwerkt, worden overdag door de zon opgeladen en geven ’s nachts licht af. Een betoverend mooie en duurzame combinatie van openbare kunst en openbare verlichting.
