Jaarlijks vinden honderdduizenden dieren een afschuwelijke dood, terwijl effectieve systemen beschikbaar zijn om een beginnende brand tijdig te detecteren. De ene keer is het pluimvee, een andere keer zijn het varkens of kalveren. Voorlopig dieptepunt van de stalbranden lag eind juli in Erichem waar 20.000 zeugen en biggen de dood vonden.
Sinds 2014 moeten nieuwe stallen aan strengere brandveiligheidseisen voldoen. Er moeten brandwerende compartimenten zijn en ze moeten voorzien zijn van sprinklerinstallaties. Met de brandveiligheid van de 1000 nieuwe stallen die sindsdien zijn opgeleverd is een slag gemaakt maar het overgrote deel van de stallen is van vóór 2014. Volgens de Universiteit van Wageningen zijn dat er zo’n 16.500.
Kortsluiting
Bij branden in stallen is de oorzaak vaak het warmlopen van een lager van een ventilator of kortsluiting door een slechte las. Soms ook is de brand een direct gevolg van werkzaamheden zoals slijpen of lassen. Een enkele keer is blikseminslag de oorzaak.
Elotec in het Drentse Gasselternijveen heeft zo’n 25 jaar ervaring in het realiseren van branddetectiesystemen in stallen. Als een beginnend brandje niet onmiddellijk wordt gedoofd of de staldeuren niet snel genoeg worden opengegooid, zijn de dieren reddeloos verloren.
In afwijking van de andere detectiesystemen die op de Nederlandse markt verkrijgbaar zijn, detecteert het systeem van Elotec de rookdeeltjes op basis van een aspiratiesysteem dat van een speciaal filter is voorzien. Ammoniak of stof verstoren de detectie niet. Het branddetectiesysteem kan worden gekoppeld aan elke willekeurige brandmeldcentrale.
Aspiratiemelder
Het hart van het systeem wordt gevormd door aspiratiemelder waarop twee pvc-buizen worden aangesloten met een lengte van max. 2 x 100 meter. In de buizen worden op een geregelde afstand gaatjes geboord waardoorheen de lucht wordt aangezogen. Het onderscheidende element van Elotec is het vulcanfilter. Een cycloon zuigt de lucht uit de stallen aan waaruit vervolgens het water en het stof afzonderlijk wordt opgevangen in twee kunststof flesjes. Omdat deze twee stromen gescheiden zijn, zal er in de filters ook geen ongewenste bacteriegroei optreden. Andere systemen kunnen nog wel eens een ‘loos alarm’ afgeven omdat ze ook alarmeren op basis van andere stoffen dan rook.
Filterbewaking
Het systeem is voorzien van een elektronische filterbewaking die lang voordat het filter met stof en vuil verstopt is, een waarschuwing zal afgeven als de luchtstroom afneemt. Het alarmpaneel wordt op een centrale plek of in het woonhuis geplaatst en geeft de exacte informatie waar een brand is. Het alarm wordt gegeven via sirenes of lichtbakens. Bij het uitbreiden van de brand heeft de staleigenaar een belangrijkere rol dan de brandweer. De brandweer zal in de meeste gevallen pas aanwezig zijn als de vlammen door het dak slaan en dan is het voor de dieren ook veel te laat.
