Bij inspecties van ILT is gebleken dat boorploegen kleilagen die grondwaterlagen van elkaar gescheiden houden, niet goed afdichten. Daardoor kunnen verontreinigingen mobiel worden en naar schone grondwaterlagen stromen. Ook bleken sommige bedrijven slootwater als werkwater te gebruiken. Ook dat kan leiden tot vervuiling van grondwater.
Nederland telt 32 erkende bedrijven die gesloten bodemenergiesystemen mogen aanleggen. De ILT laat weten dat zij van boorbedrijven verwacht dat zij individueel én als branche een verbeterslag maken. Ook dit jaar vinden er weer controles plaats. Dit betreft zowel herinspecties bij boorbedrijven die een dwangsom hebben gekregen als ook inspecties bij bedrijven waar de ILT nog niet is geweest.
Ook VEMW, de Nederlandse vereniging voor zakelijke energie- en watergebruikers, vindt de resultaten van de inspecties verontrustend en onacceptabel. De praktijken van de boorbedrijven kunnen leiden tot verontreiniging van grondwater dat door bedrijven gebruikt wordt voor de productie van bijvoorbeeld voedingsmiddelen en frisdranken. Daarnaast kunnen er effecten optreden op de openbare drinkwatervoorziening.
Vervuiling grondwater
De toepassing van bodemenergiesystemen kan een bijdrage leveren aan de energietransitie maar daarvoor is volgens VEMW vereist dat de risico’s op vervuiling van grondwater adequaat worden beheerst. Dat vraagt onder meer om een zorgvuldige uitvoering van booractiviteiten. Boorbedrijven die de vereiste zorgvuldigheid niet in acht nemen, moeten wat VEMW betreft een forse boete krijgen en hun erkenning kwijt raken als zij, na te zijn gewaarschuwd, geen verbetering laten zien.
Bedrijven die zich niet aan de regels houden ten onrechte economisch voordeel op bedrijven die wel volgens de regelgeving werken. De ILT zal bedrijven die ernstig in de fout gaan van de markt weren door hun erkenning te schorsen of in te trekken. Zij mogen dan (tijdelijk) geen bodemenergiesystemen meer aanleggen.
Onverantwoord gedrag
Volgens de ILT komen de meeste overtredingen door onverantwoord gedrag van boorploegen en niet door een gebrek aan kennis. Bij controles waarbij de boorploegen niet in de gaten hadden dat de ILT-inspecteurs hen observeerden, zag de ILT meer en zwaardere overtredingen dan bij aangekondigde inspecties. De inspectie heeft acht bedrijven een last onder dwangsom opgelegd. Als zij weer in de fout gaan moeten zij € 7.500,- betalen voor iedere overtreding.
Volgens vereniging van drinkwaterbedrijven Vewin moeten gesloten bodemenergiesystemen worden verboden in gebieden waar drinkwater gewonnen wordt. ‘Deze inspecties laten zien dat regels in de praktijk niet worden nageleefd,’ zegt Rob Eijsink, stuurgroepsecretaris bodem & infrastructuur bij Vewin, op Installatie.nl. In veel drinkwaterwingebieden worden open en gesloten bodemenergiesystemen al geweerd, maar deze gebieden worden aangewezen door provincies. ‘Wij willen dat dit nationaal geregeld wordt.’