Als het ook maar even mogelijk is, moeten metingen spanningsloos worden uitgevoerd. Dat kan wel bij het meten van de isolatieweerstand. Maar de circuitweerstand bijvoorbeeld of de waarde van een spanning kan alleen worden gemeten als de installatie ook onder spanning staat.
Brancheorganisatie Uneto-VNI heeft een informatieblad uitgegeven waarin staat onder welke voorwaarden het nog wél kan. De norm is: werk niet onder spanning, behalve in zeer uitzonderlijke gevallen.
Bang opdracht te verliezen
Een huishouden kan wel even zonder stroom, maar bij een bedrijf of kantoor zal dat op verzet stuiten. Sommige installateurs zijn bang dat ze geen opdracht krijgen als ze eisen dat de spanning er even af moet. Wanneer er een ongeval is geweest waarbij iemand letsel heeft opgelopen, zijn de gevolgen meestal ernstig. Behalve het persoonlijke leed, heeft een ongeval grote financiële gevolgen voor een installatiebedrijf. Het bedrijf kan onder andere worden aangesproken voor gemaakte medische en letselschadekosten, vervolgkosten zoals loonderving, eventuele boetes van de arbeidsinspectie of kosten van strafrechtelijke procedures. Deze kosten kunnen in de tonnen lopen en een bedrijf naar een faillissement brengen. Ongevallen zorgen ook voor imagoschade,ze bezorgen een bedrijf een slechte naam.
Dringende noodzaak
Bij werk onder spanning moet er aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
- Er moet een dringende noodzaak bestaan. Dit betekent dat de risico’s van het spanningloos maken van een installatie in proportionele verhouding moeten staan tot de gevaren van werken onder spanning. Dat is geen lichte eis; als het tot een (straf)rechtszaak komt, dan zal de rechter harde bewijzen willen zien. Tot nu toe zijn de bedrijven steeds in het ongelijk gesteld.
- Er moet een schriftelijke en ondertekende opdracht zijn.
- De installatie moet geschikt zijn voor het werken onder spanning. Dat moet blijken uit het ontwerp en de toegepaste componenten.
- Er zijn voldoende maatregelen genomen om de gevaren van het werken onder spanning te beheersen.
Maatregelen
Het is een wettelijke taak van de werkgever om passende, veilige arbeidsmiddelen te verstrekken, de werkplek veilig te houden en medewerkers te instrueren hoe zij veilig moeten meten. Het inschatten van de potentiele gevaren en het nemen van beheersmaatregelen is ook bij metingen noodzakelijk. Niettemin doen zich regelmatig ongevallen voor. Soms blijft de schade beperkt tot het meetinstrument, maar enkele keren per jaar zorgt het ook voor ernstig letsel. Om de risico’s zo klein mogelijk te houden zijn de volgende aandachtspunten belangrijk:
- kennis en kunde van veilig meten
- voorkom het aanraken van actieve delen; bij meten in een gevarenzone moeten isolerende handschoenen worden gedragen
- in installaties met een groot kortsluitvermogen moeten afgeschermde meetpennen en een passend meetinstrument (zonder Ampère-bereik) worden gebruikt
- kies een meetinstrument van de juiste categorie (CAT)
- zorg dat de meetpennen in goede conditie zijn en aanrakingsveilig (isolerende tips)
